Genç Başarı Vakfı ülkemizde çok önemli bir boşluğu dolduruyor. Daha lise çağındaki gençlerimizin girişimcilik refleksleri kazanmasını ve bunu gerçek bir ortamda, bir şirket kurup, yaşatıp, geliştirip sonra da kapatarak yapmalarını ve bu süreçte yaparak öğrenmelerini sağlıyorlar… Bu süreçte öğrencilere bir de mentor desteği sunuyorlar. İş hayatından gelen ve tecrübeleri ile bu gençlerin daha da başarılı olmasına destek olacak gönüllüler bu programın başarısı için vazgeçilmez bir rol oynuyorlar.

Başkanı olduğum Avrupa Mentorluk ve Koçluk Konseyi (EMCC) Türkiye olarak geçen seneden beri bu programa hem üyelerimiz arasından mentor desteği sağlıyoruz, hem de gönüllülere sunulan kısa bir mentorluk sunumunu gerçekleştiriyoruz.

Bu sene 5 Aralık tarihinde D.ream’in yeni genel müdürlük binasında son derece seçkin katılımcılarla bu çalıştayı yapmak ve bu konuda katkıda bulunma fırsatını bana sundular. Keşke bütün sunumu video’ya çekseydik. Katılımcılar o kadar bilinçliydiler ki zaten benim daha ilk soruma katılımcılardan gelen cevaplardan sonra anlatacak çok da birşey kalmadı diyebilirim…

Mentorluk

• “yetenek ve tecrübeden faydalanılarak kurulan öğrenme ortaklığı”
• “bilgi bir kişinin bilgeliğini başka bir kişinin kendi bilgeliğini geliştirmesi için o kişinin hizmetine sunması ile oluşan bir öğrenme modeli”
• Bir liderlik modeli

Mentorün iki temel rolü:

• Kolaylaştırıcı – öğrenmeyi kolay hale getirir
  Rol modeli – kişisel ve profesyonel yeteneklerini öğrenme süreci
  için ortaya koyar

Değişik yaklaşımlar:

• Amerikan: Bilge kişi, yanınızda duran rehber, sponsor
• Avrupa: Öğrenme işbirliği, gelişim ve dönüşüm sürecinde
  paydaş

Mentorün 10 Kurumsal Rolü

• Hikaye anlatıcısı : Mentisinin esinlenmesi için ona anekdotlar anlatır
• Tartışma partneri : Mentisiyle tartışır ve onu sorgulamaya yöneltir
• Tavsiye veren : Uzman görüşlerini sunar
• Bilgi paylaşan : İhtiyaç duyulduğunda profesyonel bilgisini paylaşır
• Koç : Yeni bakış açıları geliştirecek sorular sorar
• Eleştirmen : Yapıcı geri bildirimler verir
• İlişki ağı kuran : Mentisinin ilişki ağı kurmasına ve bunu kullanmasına yardım eder
• Kapı açan : Menti için yeni kapılar açar ve onun içi referans olur
• Hami : Kariyeri ile ilgili mentisine rehberlik eder
• Arkadaş : Mentisini cesaretlendirir ve destekler

Mentorluk Nedir/Ne Değildir

• Mentorluk Tek taraflı bir ilişki değildir!
  Mentorluk ilişkileri, Mentor ve Mentee arasında iki yönlü olan kişisel ilişkilerdir. Bu ilişkiler, iki tarafından da yeni şeyler öğrendiği, yeni bakış açıları geliştirdiği karşılıklı öğrenme ve güç birliği şeklindedir.
• Mentorluk Ticari bir akit değildir!
  Gönüllülük esasına dayalıdır. Gelişime ve değişime odaklıdır.
• Mentorluk Danışmanlık değildir!
  Yaşanmış başarı ve başarısızlıkları ile deneyimlerini paylaşır. Kolaylaştırıcıdır. Yol
  haritası çizmez, başarıya giden yolu aydınlatır, yolculukta yan koltuktadır.
• Mentor Bir Terapist değildir!
  İyileştirrmeye – geçmişteki travmaları tedavi etmeye değil, geleceği inşa etmeye, değişime odaklıdır.
• Mentor Bir Eğitimci de değildir!
  Mesleki ya da kişisel gelişim – beceri eği=mi vermez. Yaparak, yaşayarak öğrenmiş deneyimli bir gönüllü rehberdir. Karşısında da eğitilmeye değil, öğrenmeye susamış” bireyler ister.
• Mentor Bir Dilek Ağacı / Şikayet Kutusu değildir!
  Omzuna yaslanıp ağlamak için değil, omuz omuza birlikte başarmak, sinerji yaratmak için vardır
• Mentor Doğulmaz!
  Mentorluk bilgi, uzmanlık, deneyim sahibi bireylerin “eğitimini aldıkları, kesintisiz öğrendikleri” bir gelişim sürecidir. Mentor doğulmaz, içinde yaşanılan topluma değer katmanın verdiği gurur ile mentor olunur.
• Mentorluk Koçluk değildir
  Ancak, bir mentor için koçluk becerilerine sahip olmak, başarı ve gelişim için gereklidir. İşte bu nedenle uluslararası standartlarda mentorluk eğitimi içerisinde “temel koçluk” önemli bir yer tutar.

Mentorün Etik Duruşu

• Mentorluk yaparken mentorun sınırı, “bildiği ve deneyim
sahibi olduğu” konu olmalıdır.
• Mentor-men= ilişkisinin mahremiye=ne saygılı olmalı ve
korumalıdır
• Her men=nin farklı olduğu gerçeğinden yola çıkmalıdır
• Hangi liderlik tarzını sergilerse sergilesin, men= ile ilişkisini
saygınlık çerçevesinde yürütmelidir.

İyi Mentorün Nitelikleri

• Başkalarının gelişiminden memnuniyet duyarak manevi bir haz ve samimi bir fayda elde etmesi.
• Kendini çok iyi tanıması ve kişisel gelişim tutkusu olması.
• Dinleme ve gözlem yapma yeteneği olması.
• Mentor ve menti ilişkisinde açık olması ve bu ilişkiden kendince bir fayda görmesi.
• Hakimiyet kurmadan kendi bilgi ve tecrübesini aktarabilmesi.
• Kendi ihtiyaçlarını bir kenara bırakıp, mentisininkilere yoğunlaşabilmesi
• Bilgiyi birleştirip yapılandırabilmesi ve yeni bağlantılar bulabilmesi
• Yüksek empati yeteneği olması.
• Mentisi ile iletişiminde koçluk becerilerini kullanabilmesi.

Mentorlere Tavsiyeler

• Yeterli veya organize zamanınız yoksa mentor olurum demeyin.
• Eğitimini almadan ve daha ilk günden kendinizi “mentorum ben” diye tanıtmayın.
• İmkanınız varsa mutlaka Koçluk Eğitimi alın.
• Bireysel – Kurumsal Sosyal Sorumluluk konusunda öğrenmeyi bırakmayın.
• Cen=lmenlik ve karşılıklı saygı kuralları çerçevesinde mentiniz ile mesafenizi koruyun.
• Ancak bunu yaparken, yaptığınız işten aldığınız keyfi, paylaşımı ve enerjinizi de yok etmeyin.
• Çevrenizle tanıştırın, katıldığınız etkinliklere davet edin, onurlandırın.
• Sizin de bir mentorunuz olmasını hayal edin, isteyin.

Mentorde Bulunması Gereken Yetenekler

• Mentorluğunu yaptığı kişilerle alakalı her konuda açık fikirli olmak
• Kendi kişisel gelişimi ile ilgili sorumluluğu üstlenmek
• Kendisi ve mentisi için net hedefler belirlemek ve bunları gözden geçirmek
• Mentisi ile buluşmadan önce hazırlık için yeterli zamanı ayırmak
• Buluşma için gerekli zamanı ayırmak ve enerjisini bunun için sarfetmek
• Düşüncelerini mentisi ile paylaşmak
• Gözden geçirmek ve kişisel muhasebesini yapmak
• Fikirlerini paylaşmak
• İyi bir dinleyici olmak
• Mentorluk ilişkisinin verimini maksimize etmek için kararlar almak

Uygun Mentor Özellikleri

• Belli bir rol veya fonksiyonda deneyim sahibi ya da bileşen olmak
• Kişisel gelişimi ile ve başka kişilerin gelişimine yaptığı katkılar ile ilgili geçmiş performansı bulunmak
• İleri seviyede iletişim yeteneği –dinleme, destek verme, eleştirme, geri bildirim verme ve teşvik etme
• Motivasyon ve mentor olmaktan doğan rolüne ve sorumluluklarına sadık olmak
• Güvenli bir öğrenme ortamı oluşturabilmek
• Mentorluk eğitimi almış olmak ideal kabul edilse de, zorunlu değildir.

Menteeler İçin Faydaları

• Motivasyonu, özgüveni ve katılımı arttırmak. Etkili mentorluk programları çalışanlara şu mesajı verir: “Sizi önemsiziyoruz ve kariyerinize katkıda bulunmak istiyoruz.”
• Mentorluk işten duyulan memnuniyeti arttırır. Etkili bir mentor ile çalışan personel, geliştiğini, öğrendiğini ve potansiyelini daha iyi kullandığını hissedecektir.
• Mentiye kariyer tavsiyeleri ve planlaması ile alakalı destek sunulur.
• Mentinin yönetmek, değişim yönetimi ve karar alma ile alakalı kavrayışı geliştirilir.
• Yeni bir rol nedeniyle veya yeni bir kurumda karşılaşılan problemlerle alakalı olarak mentiye destek sunulur.
• Menti, bireysel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak kendisinden daha tecrübeli ve bilgili olan mentora gerekli zamanı ayırır.
• Mentinin daha geniş bir kurumsal ilişki ağına ulaşımı sağlanır.
• Mentiye sürekli ve geliştirilmiş bir kişisel ve profesyonel gelişim imkanı sunulur.

Mentorler İçin Faydaları

• Önemli tecrübeleri, deneyimleri ve yetenekleri dolayısıyla kurumsal itibar sahibi olmak.
• Başkalarının gelişimine katkı sağlarken kendi yeteneklerini geliştirmek.
• Mentorluk sayesinde başkalarından öğrenme ve kişisel gelişim imkanı elde etmek.
• Mentorluk, yetenek odaklı çalışma ve yeteneğin farkına varma imkanı sunar.
• Mentorluk oturumları, kurumsal problemlerin daha iyi kavranmasını ve bunlar hakkında geri bildirim alınmasını sağlar.

Mentee’yi hazırlamak

• Gelişim aşamanızın neresinde bulunuyorsunuz ve ihtiyaç duyduğunuz yardım/destek konuları nelerdir?
• Bu mentorluk ilişkisinden beklentiniz nelerdir?
• Size yardımcı olabilecek mentor nasıl biri olmalıdır?
• Bu mentordan nasıl istifade edebileceksiniz?

Sürecin Anlatılması:

• İlgili mentor nasıl & neden seçildi
• Mentorluk ilişkisinin amacı ve yapısı: Beklentiler, Sonuçlar, Bağlılık
• Temel Kurallar: Gizlilik, Sona Erme, Yönetim
• İlk buluşma için hazırlık –beklentiler
• Mentorun ağırlık vereceği konular (Profesyonel Mentorun Temel Özellikleri)
• Öğrenme nasıl hayata geçirilecek