FARKLI KOÇLUK TARZLARI NELERDİR?

Farklı bireyler, destekleme yaklaşımlarına bağlı olarak farklı koçluk ilişkisi tarzlarını tercih edecek, ancak çok az bir kısmı zıt fikirlerle yüzleşmeye yönelik bir diyalogdan fayda sağlayabilecektir. Hay (2003), koçların bireylerle çalışırken ne derece doğrudan yönlendirme yaptığına bağlı bir koçluk tarzı yapısı olduğunu ileri sürmektedir.  Şirket dışı koçların büyük çoğunluğu, ‘ÇEKME’ koçluk tarzını kullanarak çalışmaktadır. Bireyin kişiliğinin ve tercih ettiği öğrenme tarzının göz önünde bulundurulması, bu tarzlardan hangilerinin en iyi şekilde çalışacağını işaret etmesi açısından bir gösterge olabilir.

Koçluk ve Mentorluk Arasındaki Fark

 

Bireylerin üzerinde düşünebilecekleri, öğrenecekleri ve gelişecekleri fırsatlar sağlayan birebir ilişkiler içermesi nedeniyle, koçluk ve mentorluk arasında birçok benzerlik bulunmaktadır. Yine de koçluğu, mentorluğun geleneksel anlamı ile karşılaştırdığımızda bazı temel farklar olduğunu görebiliriz.

Mentorluk terimi, Yunan mitolojisinden gelmektedir. Odisseas evini ve oğlunun eğitimini arkadaşı Mentor’a emanet etmiş, “ona tüm bildiklerini anlat” demiştir. Pratikte mentorluk, koçluk terimi yerine kullanılır hale gelmiştir. David Clutterbuck (2001) görüşlerini şu şekilde ifade etmiştir; “Mentorluğun çeşitli tanımları olmasına rağmen, tüm uzmanlar bu terimin yaşlı ve daha deneyimli bir bireyin, görevini nasıl yapılacağı ve ticari dünyada nasıl hareket edileceği hakkındaki bilgilerini bir başkasına aktardığı çıraklık anlayışından geldiği konusunda hemfikirdir.”

Bir başka deyişle “mentorluk, öğrenim diyalogları ve rol modelleme yoluyla daha deneyimli kişiden daha deneyimsiz kişiye beceri veya bilgi aktarımını konu edinen ya da eşkonumdaki iki kişi arasındaki öğrenim ortaklığı niteliğindeki gelişimsel bir süreç olarak tanımlanabilir.”

Gerçekte koçlar ve mentorların görevleri arasında bazı örtüşmeler olabilmektedir. Kariyerleri ile ilgili olarak birileriyle uzun süredir çalışan bir mentor zaman zaman koçluk yapabildiği gibi, bir koç da zaman zaman mentorluk yapabilir. Ayrıca pek çok insan, nispeten kısa süreli ve performans odaklı koçluğun aksine, özellikle kariyer rehberliği ve uzun süreli destek sağlarken, mentorluğun koçluk için faydalı bir tamamlayıcı olduğunu düşünmektedir.

 

Mentorluk	Koçluk
Uzun süre alabilen devam eden bir ilişkidir.	İlişki bir zaman dilimi ile sınırlandırılır.
Gayri resmi olabilir ve buluşmalar danışanın tavsiyeye, yönlendirmeye veya desteğe ihtiyacı olduğu zamanda planlanabilir.	Genellikle daha yapısal bir doğası vardır ve toplantılar düzenli bir zaman çizelgesine oturtulur.
Uzun zamanlıdır ve kişiye geniş bir açıdan bakış gerektirir.	Kısa sürelidir (kimi zaman süre kısıtlaması vardır) ve belli başlı gelişim gerektiren alan ve konulara odaklanır.
Mentor genellikle danışandan daha deneyimli ve kalifiyedir. Genellikle mentor bilgisini, deneyimini aktarabilecek olan ve açılması zor kapıları açabilecek olan kurumun üst düzey yöneticilerinden seçilir.	Koçluk eğer spesifik ve beceri odaklı değilse, genel olarak koçun hizmet verdiği kişinin işini daha önce deneyimlemiş olmasını gerektirmez.
Odak noktası kariyer ve kişisel gelişimdir.	Odak noktası genellikle iş hakkındaki gelişme konularıdır.
Takvimi danışan kendisine destek ve rehberlik veren ve onu gelecekteki rollerine hazırlayan mentoru ile beraber belirler.	Takvim belirli ve acil olan hedeflere odaklanır.
Mentorluk daha çok danışanı profesyonel anlamda geliştirme etrafında döner.	Koçluk belirli gelişimsel alan ve konular çerçevesinde döner.

Koçluk ve Rehberlik/Terapi Arasındaki Fark 

Koçluğun teorik dayanak, model ve tekniklerinin büyük çoğunluğunun psikoloji ve benzeri uygulamalardan alınmış ve organizasyonel bağlamlara uygulanmış olması nedeniyle, koçluk ve rehberlik/terapi aktiviteleri arasında oldukça belirgin benzerlikler bulunmaktadır.  Ancak benzer alanlarda faaliyet gösteriyor olmalarına rağmen koçluk ve rehberlik/terapi aynı şey değildir.

Yine de işyeri gibi ortamlarda birbirini tamamlayan bir yapıda faaliyet gösterebilirler. Terapi, bireylere sorunlarının altında yatan psikolojik problemlere eğilmeleri konusunda yardımcı olmaya odaklanmış, oldukça yüksek beceri gerektiren bir müdahaledir. Daha derin problemlere sahip olmaları nedeniyle, çalışanların koçluk sırasında zorlukları çözememesi ya da davranışlarını değiştirememesi durumunda faydalı olabilir.

Psikolojik değerlendirme, detaylı ve uzmanlık eğitimi gerektiren karmaşık bir süreçtir. Profesyonel bir koç, koçluk ile geleneksel terapi arasındaki mesleki sınırları korumaya dikkat edecek, faydalı ve gerekli olduğunu düşünmesi durumunda danışanı uygun bir terapiste/rehbere yönlendirecektir.